ESKİŞEHİR

SİVRİHİSAR İLÇESİ

              Sivrihisar İlçesi; M.Ö. 7. asırda kurulduğu sanılmaktadır. l071 yılındaki Malazgirt savaşından sonraki yıllarda da Anadolu’nun Türklerin eline geçmesiyle Sivrihisar’da bir Türk yerleşim bölgesi haline getirilmiştir.1074 yılında Sivrihisar’a; Selçukluların yerleşmesi sonucunda buraya KARAHİSAR denilmiştir.

                Anadolu Selçuklu Devletinin Sınırları içerisinde kalan Sivrihisar dönemin önemli kültür ve ticaret merkezlerinden biri olmuş Selçuklu Devletinin 13. Yüzyılda yıkılması ile İlhanlı Devletinin kontrolüne girmiştir. Bir süre Anadolu Selçuklu Beyliklerinden Germiyanoğullarının kontrolünde kaldıktan sonra Sultan 1. Murat zamanında Osmanlı Devleti sınırlarına dahil edilmiştir. 1684 yılında Kaza haline getirilmiştir.

               Sivrihisar idari yönden 1846 yılında Ankara’ya, 1912 yılında da Eskişehir İline bağlanmıştır. Birinci Dünya Savaşından sonra kısa bir süre Yunan işgaline uğrayan ilçe 20. Eylül 1921 yılında düşman işgalinden kurtarılmıştır.

 

ÜNLÜ HALK KAHRAMANIMIZ,

HEMŞERİMİZ NASREDDİN HOCA

                Nasreddin  Hoca hicri 605, miladi 1208 yılında Sivrihisar´ın Hortu köyünde doğmuştur. Birçok doğu ve batı kaynaklarına göre babası Hortu köyünün imamı olan Abdullah Efendi, annesi Sıdıka Hatun´dur. İlk öğrenimini Hortu köyünde yapan Nasreddin Hoca daha sonra Sivrihisar ve Konya medreselerine devam ederek tahsilini tamamlamıştır.

                Babasının vefatı üzerine, Akşehir´e giderek oraya yerleşmiş hayatının sonuna kadar orada yaşadığı bilinmektedir.

 

HIZIR BEY

1407 (H.810) – 1458(H.863

Kesin olmamakla birlikte Hızır Bey’in 1407 yılında Sivrihisar’da doğduğu tahmin edilmektedir. Babası Sivrihisar kadısı Emir Celâleddin Arif’tir. Hızır, ilk eğitimini babasından aldı. Çalışkanlığı ve becerisiyle dikkat çeken Hızır Beyin ismi Fatih Sultan Mehmed zamanında daha çok duyulmaya başlandı. Fatih kendisine çok değer verdi. İstanbul’un fethinden sonra buraya kadı tayin etti. Böylece Hızır Bey İstanbul’un ilk kadısı oldu.

           1458 yılına kadar İstanbul kadılığı yapan, bir çok talebe yetiştiren, adaleti en güzel şekilde icra ettiren Hızır Bey bu tarihte vefat etti.

 

ULU CAMİ

            İlçe merkezindedir. Bu yapı 1275 yılında Mevlana Celaleddin Rumi´nin müritlerinden Eminiddin Mikail tarafınfan yaptırılmıştır. Anadolu´nun en büyük ahşap direkli camilerinden birisidir. 1485 m2 lik bir alana kuruludur.Çatısını 67 adet ağaç sütun taşımaktadır. Minberi bir sanat şaheseridir. El işçiliği Horasan´lı İbni Mehmet tarafından geçme şeklinde yapılmıştır. Kapısının etrafına Ayetel Kürsi işlenmiştir. Duvarlar kesme ve moloz taşla örülmüştür. Caminin sağ ve sol kanadı üzerinde kitabeler bulunmaktadır. Dört giriş kapısı vardır. Minare cami inşaasından 139 yıl sonra yapılmıştır. Taymis oğlu Hacı Habib tarafından yaptırılmıştır.

 

KURŞUNLU CAMİİ

            Tekke sokağındadır. Banisi Şeyh Baba Yusuf´tur. Kitabesine göre inşa tarihi 898/1492´dir. Bina plan olarak tek kubbelidir. Üç kubbeli bir son cemaat yeri ve sağında bir minaresi vardır.

             Son cemaat cephesi ve minare kesme taştan, diğer kısımları kesme taş üç sıra tuğladan inşaa edilmiştir. Son cemaat yeri ince iki yan duvarı uzantısıyla ve kare şeklinde iki yığma ayaktan meydana gelmiş ve üç kubbelidir. Duvar kalınlıkları son cemaat duvarında 1.32 m diğer duvarlarda 1.48 m olarak ölçülmüştür.

Burada biri 9.40 m uzunluğunda olan dört adet kabir bulunmaktadır. Kabir taşları mevcut olmasına rağmen silik olduğundan okunamamıştır. Bu cami 1343´te Hacı Osman oğlu Hoca İbrahim´in yaptırmış olduğu mescidin yıkılıp genişletilen yerine yaptırılmıştır.

 

 TARİHİ ERMENİ KİLİSESİ

          Ermeni kilisesi 1881´de Ermeniler tarafından yapıldı. Bu yapı ilçemizde Kevser Caddesinde bulunmaktadır. Taş malzemeleri kullanılarak yapılmıştır ve çapraz şeklindedir. Binanın ortasında büyük bir kubbe vardır. Köşelerinde de iki büyük çan vardır.

          Giriş batı kısmındadır. Kapıda melek şekilleri vardır. Ayrıca duvarlarda ve kaidesinde birçok yazıt ve kitabe vardır. Sivrihisar´ın turistik yerlerinden birisidir. Şu anda hiç bir amaç için kullanılmamaktadır. Ancak birçok turist kiliseyi her yıl ziyaret etmektedir. Ermeni kilisesi 19. yy´da yapılmış dini ve sanatsal yapıttır.

 

TARİHİ SAAT KULESİ

Sivrihisar saat kulesi ile ünlüdür. Saat kulesi çok eskidir. İlçe kaymakamı Mahmud Bey tarafından  1899´da yaptırılmıştır. Büyüktür ve ilgi çekicidir. Saat kulesi bir tepenin üzerindedir ve sivrihisarın sembolüdür. Her yerden görünebilir. İçinde bir çan vardır. Çan pirinçten yapılmıştır. Ayda bir defa kurularak çalışmaktadır.

Saat kulesi 103 senedir Sivrihisar´da bulunmaktadır. Kulenin alt kısmında Atatürk´ün resmi ve Türk Bayrağı vardır.

 

SİVRİHİSAR UÇAĞI

 1921 yılında Türk ordusunun envanterinde kullanılabilir durumda sadece 5 uçak bulunuyordu. Çeşitli cephelerde savaşmış uçakların bakımsız ve eski oluşları yeni bir uçağın alınmasını gerekli kılıyordu. Bunun üzerine seferber olan Sivrihisar Halkı tüm mal varlığını bir araya getirerek Türk Ordusu`na yeni bir uçak alınması için 4 bin lira bağışladı. Bağış ile alınan çift kanatlı Fransız yapımı Bregeue 14-B2 uçağına ise, "Sivrihisar Tayyaresi" adı verildi. Kurtuluş Savaşı`nın ve halkın fedekarlığının sembolü olan "Sivrihisar Tayyaresi"Her şeyden önce Sivrihisarlılar ,özelinde Anadolu halkının Kurtuluş Savaşı`na katkısının bir kanıtıdır. Sivrihisarlılar için büyük manevi değeri olan bu uçağın maketi Eskişehir - Ankara devlet karayolu üzerine inşaa edilmiştir.

 

ZAİM AĞA KONAĞI

                Ankara dışında ilk kez 24 Mart 1922 tarihinde Atatürk´ün başkanlığında hükümet üyelerinin toplanıp önemli kararların alındığı konaktır

AKBAŞ ÇOBAN KÖPEKLERİ

         Özellikle Sivrihisar olmak üzere Türkiye´nin doğu bölgelerinde faydalanılan akbaş çoban köpekleri Türk çoban köpeği ırkıdır.Beyaz kürkü uzun veya kısa tüylü olabilir. Erkekler daha zarif görünen dişilere göre iri olabilirler. Yetişkin köpekler 40-60 kg arasında olabilirken dişiler 35-45 kg ağırlığında olabilirler. İçe çekik karınları derin göğüs kafesleri uzun bacakları ve kaslı vücutlarıyla oldukça çevik ve hızlı köpeklerdir.

 

Pessinus Antik Kenti

            Sivrihisar ve çevresinin Roma çağının meşhur ipek yolu üzerinde bulunduğu, o çağın büyük şehirlerini de içine aldığı görülüyor. Bunlardan en önemlisi Ballıhisar köyündeki antik Pessinus şehridir. Bu şehirde, Tanrıça Kibele adına inşa edilmiş bir mabet, tiyatro vb. yapılar mevcuttur. Şehirde yaşayanların çok zengin olduğu, yapıların İstiklalbağı Köyündeki mermer ocaklarından getirilen taşlarla inşa edildiği anlaşılmaktadır.

Bu eserler Ballıhisar Köyü Müzesinde ve Eskişehir Müzelerinde sergilenmektedir.

 

 

ALEMŞAH KÜMBETİ

Ulu Cami karşısında bulunan Alemşah Kümbeti, Melikşah tarafından şehit edilen kardeşi Sultan Şah için 1328 yılında yaptırılmıştır. İki katlı kare planlı bir yapı olup kesme taştan yapılmıştır. Yapımında yer yer tuğlalar da kullanılmıştır. Türbenin alt katında mumyalık bölümü bulunmaktadır. Mumyalığın kapı süslemelerinde Selçukluların çok sık kullandığı motiflere rastlanmaktadır. Bu bölüm 13 mermer kesme bloktan yapılmış olup her bölüm beş ayrı motifle bezenmiştir. Burada balık, geçme yıldızlar, geometrik geçmeler örgü ve çengel motifleri görülmektedir. Dıştan yuvarlak gövdeli türbenin üzeri içten kubbe, dıştan da piramid bir külah ile örtülüdür.

 

SELMÂN-I FÂRİSÎ HAZRETLERİ

                Selmân-ı Fârisî hazretleri Amûriye‘de (Sivrihisar) yaşamıştır.

Sivrihisar’ın Yüzölçümü 2987 KM² olup,denizden yüksekliği 1070 metredir.

İlçemizde karasal iklim türü hakimdir.

Sivrihisar´da kış ayı soğuk ve kar yağışlı,yaz ayları da 

sıcak ve yağışsız kurak geçmektedir.

Doğusunda Günyüzü ve Ankara;batısında Mahmudiye, Çifteler;kuzeyinde Mihalıççık ilçesi;güneyinde Emirdağ ilçesi ve Çeltik ilçesi ile çevrilidir.

En önemli yükseltiler Sivrihisar Dağlarıdır. En yüksek noktası ilçe merkezi doğusunda ve ilçeye 7 km uzaklıkta 1690 metredir. Granit kayaların ortası ve en yüksek tepesi; YAZICIOĞLU kalesidir.

İlçemizin nüfusu 23.488 olup, İlçe merkezimizin nüfus sayısı 9817 kişidir.

Eskişehir´de Nüfus sayısı bakımından,14 ilçe arasından; Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinden sonra üçüncü sıradadır.

Nüfusun çoğunluğu belde ve köylerde yaşamaktadır.

İlçemizde 3 belde 62 köy ve bunların dışında da 28 adet yayla ve mandıra bulunmaktadır.

İlçemizde Merkezinde konutların %40’ı betonarme geriye kalan %60’lık kısmı da ahşap durumundadır.Nüfusun %30’u İlçe merkezinde %15’i Kasabalarda ve %55’i de köy ve yaylalarda oturmaktadır.

İlçe Merkezimizde; Düz Lise, İmam Hatip Lisesi, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Sağlık Meslek Lisesi, Kız Teknik ve Meslek Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi, Ticaret Meslek Lisesi olmak üzere 8  Orta Öğretim Kurumu, 5 Adet ilköğretim okulu ve 1 Adet Anaokulu, 1 Adet Halk Eğitim Merkezi mevcuttur.

İlçemizde 19 Adet ilköğretim Okulu bunlardan 12 tanesinde 1.2.3.4.5.6.7.8 sınıflar mevcut olup 7 köy ilköğretim okulunda birleştirilmiş sınıf mevcuttur.

Okullarımızda 270 kadrolu öğretmen,87 ücretli öğretmen ve 45 idareci ile 357 öğretmen görev yapmaktadır.Öğretmen ihtiyacı 187 adettir.

                İlköğretim Okullarımızda 1261 kız, 1369 Erkek, Lise ve Dengi Okullarımızda 748 kız, 705 erkek olmak üzere toplam 2009 kız, 2074 erkek öğrenci bulunmaktadır. Genel toplam olarak 4083 öğrenci öğrenim görmektedir.